.comment-link {margin-left:.6em;}

Caspianous اهل کاسپین

A Personal Weblog From a South Caspian Young Man

Wednesday, December 01, 2010

توهین مهران مدیری به دیلمی ها و تاریخ سترگ دلاوران دیلم

در لینک زیر گوشه ای از زندگی مرداویچ دیلمی به نقل از کتاب دلیران جانباز تالیف ذبیح ا.. صفا از نشر امیرکبیر ذکر شده است دیلمی پسوندی است که تنها و تنها تداعی گر افتخار است دیلمیان، کوه نشینان اسطوره ساز و حافظان هزاران ساله فرهنگ و تمدن ایرانی این لینکها که بیانگر عظمت روزگار دیلمیان و خدمات ارزنده آنان به این کشور می باشد، بیانگر اعتراض بازماندگان این اقوام سلحشور (مردمان شمال ایران اعم از گیلانی و مازندرانی و گلستانی) به انتخاب نام بی خودی الملک دیلمی برای یکی از بی مقدارترین و پست ترین کارکترهای سریال قهوه تلخ مهران مدیری است. هنرمندی که محبوب است و طنز را هم خوب می شناسد اما به قول دوستان کاری نکند که طعم این قهوه در مذاق ملیونها شمالی تلخ ترین از زهر گردد.

Wednesday, September 08, 2010

چن ته خبر

بیشتاوستم امین وگردسه درهک موبارک ببه ایشاللا

کامنتنه کی نیگا گوده دبوم بدئم که گیلکی، تبری، مازندران، دیلمی و ...سر دعوا هیسه. مو هر چی ایسمه همرا موخالف هیسم. ایسم نئن یه جور بازی هیسه. واقعیت بازی مره تفاوت داره. هوتو کی یه روزگاری دریای کاسپین ایسم وگردانبید مازندران و هوتو الان خو ایسمه واقعی جه وگرده دره.
گیلان و شماله ایرانه محیط زیست شدیدا در معرض خطر هیسه . هر سال بدتر جه سال قبل. پودرهای شوینده خانگی، فاضلاب و زبالن اونه تهدید کونه و اونه دریایه نابود گوده دره. دریای کاسپین، اونه تالابن، روخانن و جنگلان و ای اواخر مراتع و ییلاقات

Wednesday, July 07, 2010

وگردسم

مو می نیوشتانه مییان شرق و غرب گیلانه قاطی کونم و نیوسئم

اگر خوانده نشه، مره ببخشین

مو فیکر کونم ایتا خوجیر کار کی تانیم بوکونیم انه کی سایتنی کی گیلکونه و به قول خوشان، رشتیانه توهین کونن، گزارش تخلف فدیم

ای سایت فیکر کونم خوجیر ببون

ایمتحان بونین

http://www.gerdab.ir/fa/pages/report.php

بیست تایه آدرس فادم، تا بدینیم چی به

هوتو تینین، گزارشه تخلفه اکثر ویبلاگنه مییانم هدین

Sunday, July 04, 2010

امین

امروز امینه ویبلاگه مییان بدئم که خو ویبلاگه تا اطلاع ثانوی تعطیلاگوده
مره یاد بمه
دو سال قبل بو کی مرم می ویبلاگه دبوستم
مو خور دبوستم
خسته ببوبوم
اما
امینه کاره جی
می دیل بگیت
هونه وستی تصمیم بگیتم می وظیفه بجا بارم:
تی دس و دیل درد نوئنه امین
-------------------
هنده:دوباره جی: از خور:خودم

Thursday, February 21, 2008

Giliki, mar6 z6van6 ruz6 vasar.

Sunday, July 15, 2007

قوم منحصراً ايراني

يه بابائي كامنت گذاشته بود كه تو رو چه به قضيه تركها و تالشها؟ من از پان تركها مي پرسم؟ اونها رو چه به گيلان؟ بريد نقشه هايي كه بطور رسمي بوسيله دولت آذربايجان (آران سابق) چاپ مي شود را بخوانيد. در اين نقشه ها انزلي و آستارا و تالش جزئي از آذربايجان جنوبي هستند! همينطور پيش برويم به بهانه حضور مهاجران آذري در لاهيجان و رامسر، اين مناطق نيز ضميمه خاك آذربايجان خواهد شد. در گيلان امروز مكانيكيها، آجيل فروشيهاو شيريني فروشي هاي بسياري را مي بينيد با نام آذربايجان. نوعي تعصب عجيب به اين نام در بين اين قوم به چشم مي خورد.اين نوع برخورد آذربايجانيها در مقابل روحيه غريبه پرستانه تمامي اقوام شمالي ايران احتمال سوء استفاده را زياد مي كند كمااينكه شاهدش هستيم و انسان را به فكر فرو مي برد . ببنيد چه بر سر قوم تالش آمد. قومي كه تمامي سواحل غربي درياي كاسپين را در سلطه خود داشتند و نزديكترين قوم به قوم گيلك (چه از نظر نژادي و چه از نظر زباني ) بودند، امروز ديگر جز سايه اي از آنها باقي نمانده است. ما نمي خواهيم به سرنوشت تالشها دچار شويم . ما گيلك هستيم و به گيلك بودن خود افتخار مي كنيم. افتخار مي كنيم كه همراه لرها تنها اقوام منحصراً ايراني هستيم.

Wednesday, February 21, 2007

يه ضرب المثل گيليكي

inam yat6 giliki zarbolmasal be guyeshe galeshi ya eshkevari ya rahimabadi: xudi kurbe' k6lachachebi= خودي كوربئه كلاچه چه بي انگار كلاغها به دور جغد جمع شده اند (كنايه از تركيب نامتجانس و بي ربط و بي قاعده و خنده دار) كوربي=جغد كلاچ=كلاغ

Maar6 z6baan6 ruz (rooze zabaane maadari

(instruction: Aa like a in alarm, 6 like a letter between sh and n in explanation. X=kh (there is not is English),u=oo like oo in mood, I=ee like ee in knee, a like a in man, a’= there is neither in farsi nor in English with a stress in a mostly at end of sentences, j like j in jam, g like g in go, aaw like au in audience, ow like ow in window) De xu maaran6 z6baanam fahm6s6 manim. Chan sal6 ghabl bo,Ye ruz mi maar, mar6 bagut: ” vach6 tu char haandi s6ll6r6kash hisi” Bot6m:”ha” s6l6r6kash de chi his6? Un har chi bagut mar6 hali nabo, axar6 sar befahm6s6m ke un6 mani “kasi ke xore ranj daha’ his6”. mu mi maar6 gab6 n6fahm6s6m! Gah galafi ki mi maar6 var shum ye loghatani ge ki mu mon6m un6 mani chi his6. ye baram ke mi rish6, Mirzaa muson bolandaawd6bom, mare bagut:” balma rishe, tor be dushe, bure men nishta’ “. Hande mi mare gab6 n6fahm6s6m. bagut in yat6 vird his6 “Mishin” vasar. Bowt6m mishin de chi his6? Bagut: hu banafsh6! Mar6 yad6, vaghti riza’ be’m o n6xasim ghaza buxorim gutim: Mar6 hav6 niye , alaan gim: eshtehaa n6dar6m Hich vaght notim “na” hamishak gutim “naa”.aslan hi hamishak de kam gim o “hamash” gim, adas6 gutim, marjumak, damaat6 gutim: zom6 yaa zumaa, xaala gutim: maash6l o gerya gutim:burm6 yaa burmaa. روز زبان مادري ديگر حتي زبان مادرانمان را نيز نمي فهميم چند سال قبل بود، يك روز مادرم به من گفت: پسر تو چقدر "سلره كش" هستي گفتم"ها؟سلره كش ديگه چيه؟ اون هر چي گفت، من حاليم نشد، آخر سر فهميدم كه معنيش " كسي كه به خودش زحمت مي دهد" هست. من حرف مادرم را نفهميدم گاه گداري كه پيش مادرم مي رم،لغاتي رو ميگه كه مي مونم معنيش چيه؟ يه بارم كه ريشم رو مثل ميرزا بلند كرده بودم، به من گفت: " بلمه ريشه، تور به دوشه، بوره مئن نيشته" بازم حرف مادرم رو نفهميدم . گفت اين يه مثل هست براي "ميشئن" گفتم: ميشئن ديگه چيه و اون گفت همون بنفشه هست! يادم مي آيد وقتي بچه بوديم و نمي خواستيم غذا بخوريم مي گفتيم: "مره هوه نييه"، الان ميگيم:"اشتها ندرم" هيچ وقت نمي گفتيم:"نه" و هميشه مي گفتيم:"نا". اصلاً همين" هميشه" رو "هميشك" مي گفتيم. "عدس" رو مي گفتيم"مرجومك"، به "داماد" مي گفتيم:"زومه" يا "زوما". به "خاله"، "ماشل" مي گفتيم و به "گريه" ،"بورمه"يا "بورما".

Tuesday, February 20, 2007

شوئيل

شوئيل قديمان آبادترين آبادي ايشكور بو، هاندي خونه و صفا كه شوئيل دشت شايد رحيم آبادم ندشت. اما ايسه چي ببه كي شوئيل ايتو وكته مو خوجير دونم اما الان گوته منم.چي بگوم كه اگر بگوم مي مچه سوجه اگرم نگوم مي خاشه دله سوجه.
اييم چن ته عكس خم بنهم شوئيلي جي سو ساله قبل شهريور بو بيته بوم. يه دوربين خيلي ارزان قيمته همرا كه او موقع دشتم . يته عكسن يه قديمي خونه هيسه كه كاملا اونه فوسنن و او يته ديگر سي سرهيسه يه محل شوئيلي نيزديكي كه يه پيلا دره سر يه قشنگه دشت هيسه كه اويه گندوم كاري كونن. .
مي نظر در مورد وجه تسميه شوئيل اين هيسه:
شو=شوهر
ايل= ده
پس شوئيل بون =ده شوهر
اي ايل كه گوم معني ده دهه، الان گيليكي مئن د ايستفاده نبون، اما كردي مئن ايستفاده كونن و خوب شومو دونين كه گيليكي، تاليشي و تاتي كسنه همرا خيلي قرابت درن.
اما اينكه گالشي گيليكي جي جودا كونن مو قبول ندرم چون خو مردمي كي اي مناطق زيندگي كونن خو زوانه گون گيليكي و اي مطاليبي كه الان خونده درين مو دقيقا هو زوانه همرا بنويشتم هر چند شايد خيلي اصيل نبون چون خيلي از لغتنه مو نودونم و امي مردمه ذهني جي فراموشابه.

خورگام

اي سايته همرا تازه آشناوابوم
اونه عكسني جي مره خوش بمه كه چن ته ايه نهم.اي دوته عكي دولفكي شي هيسه. سوماموسه كوچيني برره كي او دور دوران خو پيلا برره غروره همرا نيگا كونه و اوشنه برارنم اوترفتر د شه: خشه چال، علم كوه، دماوند و دهها كوه بولند ديگر.
خسي بين اونه بينين اييه كليك بونين
مو كه ورفه همرا خيلي حال كونم و مره هيچي آفتووي روزن كه دار و زمينه سر ورف نيشته خوش نيه اونم جنگله من هيسابي و چشم اندازه دريايم تي پا بون نابون.

Wednesday, January 03, 2007

رشتي

بوشوم گوگله من تايپ بودم رشتي
چي بومه؟
چل ته لينكه اولي جي 36 ته جوك بو،
اونم جوكني كه آدمه خونه جوش هوره
جوكني كه يه موشت آدم بي معرفت چاكودن كه
بعضنه
البته
متاسفانه فقط بعضنه
ديله درد بييرن
ايسه رشتن چي كونن؟
اوشنه جوابه دهن؟ اوشنه حاله گيرن؟
نا
خوره درجنن كي اوشنه موسون حرف بزنن. اوشنه ميهمان كونن. اوشنه ره اشپول ماهي چاكونن و برن خو ناموسه سفره سر
رفتم توي گوگل و تايپ كردم "رشتي"
چي اومد؟
از چهل لينك اول 36 تاش جوك بود
اونم جوكهايي كه خونه آدمو به جوش ميياره
جوكهايي كه يه مشت آدم بي معرفت درست كردن كه
بعضيها رو
البته
فقط بعضيها رو
دلگير كنن
حالا رشتيهاي چي مي كنند؟
جوابشونو مي دن؟ حالشونو مي گيرن؟
نه
خودشونو جر مي دن تا مثل اونها حرف بزنن.مهمانشون كنن و براشون ماهي با اشپل درست مي كنن و مي نشونن سر سفره ناموسشون.

Saturday, November 25, 2006

Partibazi

“Partybazi” is a Farsi term that I didn’t find its equal term in English actually, but I think terms like: “band making “can use instead. It is one of the serious problems in countries like Iran that is categorized as under developed countries. Its origin maybe comes back to ancient times when people try to save their situation in society with making a band or group based on family, ethnological, religious or linguistic relationships etc. Unemployment of qualified persons, uninterested employees, wasting investments are some social problems due to“band making”. Another possible reason for this problem is unstable society, cause unsafe feeling in people. I think with creating a systematic employment system in organizations and Companies, especially in governmental ones, this problem can be decreased significantly.

Tuesday, October 31, 2006

yatt6 ax

inam yatt6 ax ke mar6 xeyli xosh b6ma'

Wednesday, October 04, 2006

فئوداليسم در شمال ايران

Feodalism يا feudalism اصطلاحي است كه براي سيستم سياسي و اجتماعي رايج در قرون وسطي اروپا بكار مي رود. سيستمي كه طبقه بزرگ مالكان سكان رهبري جامعه آن روز اروپا را بر عهده داشتند. بنا بر اسناد تاريخي سرزمينهاي شمالي ايران – حال آنرا گيلان بناميم يا ديلم يا تپورستان يا مازندران ، هيركان يا پشتخوارگر همانگونه كه از لحاظ جغرافيايي در ازمنه تاريخ از فلات خشك و تف ديده ايران مركزي جدا بوده، سيستمهاي اجتماعي و فرهنگي جداگانه اي نيز داشته است كه در آثار مورخان آن روزگاران مي توان به آن رسيد. ناصرخسرو در سفرنامه خود مي نويسد وقتي كه به طارم رسيده كه در آن روزگار مركز حكومت فرمانروايان ديلم بوده است، هيچ سرزميني را تا به آن حد در امنيت و آسايش نديده است و مي گويد تعجب مي كند كه چگونه مردم به داخل مسجد مي روند ولي كفش خود را با خود به داخل مسجد نمي برند! سرزمينهاي شمالي ايران از روزگاران بسيار دور به سيستم ملوك الطوايفي اداره مي شده است يعني قدرت مركزي وجود نداشته است و ملوك محلي بر اين سرزمينها حكومت مي كرده اند. مقاومت چند سده اي در مقابل اعراب، مقاومت در برابر سيل ويرانگر اقوام بيابانگرد آسياي شرقي و مركزي معلول اين وضعيت بوده است. در شمال ايران بر خلاف نواحي ديگر، عمده مالكان به آن معني فئوداليته مذكور وجود نداشته و عمده خرده مالكاني بودند كه مجموع زمينهايشان شايد به 10 هكتار هم نمي رسيده است! اينان مي توانستند زمينهاي خود را فروخته و در بازار پر سود و غلغله شهرهاي رو به گسترش ايران در عصر جديد سرمايه گذاري كنند اما نكردند. عملاً شايد تفاوت زمينهاي يك مالك با فردي عادي از اهالي آن روستا به يك هكتار هم نمي رسيده است و اين با مالكان فلات ايران كه بر صدها هكتار زمين كشاورزي و جان و مال مردم حاكم بودند تفاوت دارد. در شمال چه بسيار مالكاني كه رعيت را چون فرزندان خود دانسته برايشان خانه تهيه كرده، زمين رايگان مي دادند يا جهيزيه فراهم مي كردند. به خاطرات نيما يوشيچ كه پدرش از خرده مالكان بود بنگريد كه چگونه به پسر توصيه مي كرد كه وامدار زبان مادري باشد و نتيجه نيماي بزرگ پديدار گشت كه شايد يكي از عظيم ترين مجموعه اشعار تبري را در ديوان خود گرد مي آورد و در مقدمه مي گويد: من شاعر زبان تاتي ام كه توصيه مي كنم تمامي دوستان فرهنگ دوست مطالعه نمايند. واژه خان در بسياري از مناطق شمال ايران شايد هم رديف Sir در انگليس بوده است يعني فقط يك لقب. وجود چنين سيستمي كه اقتضاي آن روزگار بود بعدها با پيدايش سيستمهاي جديد سياسي دستخوش سوء استفاده قرار گرفت همانند اصلاحات ارضي محمدرضا پهلوي كه به قول اغلب صاحب نظران منجر به خالي شدن روستا ها و گسترش شهرنشيني و نابودي كشاورزي در ايران گرديد. موضوعي كه نبايستي از آن غافل بود مشكل فرهنگي : "همه را با يك چوب راندن " ايرانيان است . مسلما در هر قشري خوب و بد وجود دارد اما مطلقا خوب و بد نداريم. مسلما در اين بين مالكان يا حتي خرده مالكاني حتي در شمال ايران هم بوده اند كه مجري ظلم و جور بوده اند اما آيا گناه اين گناهكاران را بايد به پاي بيگناهان نيز بنويسيم؟ هم اكنون بسياري از افراد بازماندگان همان مالكان وخرده مالكان ديروز هستند كه وامداران صدها يا شايد هزاران سال تاريخ خانوادگي و مجموعه اي از روايات و مشاهدات و مكتوبات مي باشند و مي شود گفت جزء ذخاير كشوراند همانگونه كه در كشورهاي شمال اروپا در مورد اشرافيت برخورد مي شود يعني اشرافيت را وامدار نسلها تجربه و دانش مي دانند كه مي تواند براي نسلهاي بعد مفيد باشد. نابود كردن هر چيزي راحت است. بياييد اندكي به ساخته هاي ديگران احترام بگذاريم و با چشمان و انديشه هايي بسته موجب تفرقه در سطح جامعه نشويم. بياييد از واژه هايي چون ارباب و رعيت، شرق گيلاني و غرب گيلاني ، دهاتي و شهري، شيعه و سني ، ترك و لر ورشتي و ... دست بكشيم. و در عين حال كه به داشته هايمان مفتخريم به ديگران نيز اين اجازه را بدهيم كه به داشته هايشان مفتخر باشند. بنگريم كه چه خانواده هايي بي دليل تمامي اموال خويش را از دست داده يا از غصه جان به جان آفرين تسليم كردند يا مظلومانه به كنج عزلت پناه آوردند. واي بر ما اگر بخشي از اينها معلول قلم و انديشه ما باشد. چه بسيار در همين كوچه ها و خيابانها و خانه ها در همين روزهايي كه داريم سپري مي كنيم، هستند انسانهايي كه مال ديگري را مي خورند، حق را ناحق مي كنند، نزول مي دهند، ربا و رشوه برايشان مثل آب خوردن است، به مال و ناموس ديگران تجاوز مي كنند، دروغ از اركان زندگي آنان است، ريا قبحي ندارد و.... اما خان نبوده و نيستند. بياييد بجاي به لرزه در آوردن قبر مردگان از زندگان بيشتر بگوييم. بگذاريد آتش كه گرفت خشك و تر را با يكديگر نسوزاند، بياييد همه را به يك چوب نرانيم.

Monday, September 11, 2006

سخته سر

هر چي فيكر كونم ننم چي حيكمتي دشت كي سخته سر (Saxt6 sar) ايسمه رضا شاه دوره عوضاگودن و بنائيد رامسر! يعني سخته سر چي عيبي دشت. ننم دنيد كي سخته سرني لهجه عينهو مناطق شرقي گيلان هيسه ؟ مو فيكر كونم هوتو كي كرمانشاه ايسم وگردنيد به هو قديمي ايسم اي كاره، سخت سره واستي يم خوجيره كي بكونيد. I don’t know why Sakhtsar was changed to Ramsar during Reza shah ruling period, I think the same as happened for Kermanshah should happen soon (changing from Bakgtaran to
Kermanshah).

Monday, August 07, 2006

روخانه قلعه

جومه قبل مره یه موقعیت گیر بمه کی بشوم " قلعه رودخان". حدوداً 10 صوب بو که برسیم فومن. فومنی جی ام بشم(بشوئیم) منطقه حیدرآلات طرف که اسم جالبی دره. مو فیکر کونم حیدر یه نفر اسم بو و چون بدهیبت بو اونه صدا زن "حیدر آل "یعنی" آله موسون حیدر" و او مناطقم بعدآ بوتن(بگفتیدی) حیدرآلات (اشکوراته موسون (مانستن)). یه سری عکس بیتم که تینین(تینیدی) بینین(بیدینید). آخرین جائیکه کی ماشین شوتینه (تانه بشون) حدودآ 5 کیلومتر قلعه همرا(مره) فاصله دره و بعد حدوداً 3 کیلومتر پله خوره که پلنه هما(همه) سنگفرش بودن و اگر وارش ببون راشوراهی (محل گذر) تیلا نبون (گلی نمی شود). او آخری پیچه سر یوهو قلعه دشه(شنه دن) که درختانه میین قد بکشیو آدم حدس ز تینه (تانه حدس بزنه) کی چندی پیله (بزرگ) هیسه. تا قلعه سر رسی یهو هوا خنکابون و د شرجی نییه و آدما جون خشکابون، انگار که بشه بی کولر گازی بون. ارتفاع قلعه حدوا 700 متر هیسه. ای جور قلعنه شماله منطقه ای طرف او طرف د شه. "قلعه گردن" و " قلعه کوتی" موسون (مانند=مانستن) که ای طرف و او طرف پولو رود، جنگلانه مییان، اشکور نرسر (نرسیده) چاکودن (درست کرده اند). مو فیکر کونم که قلعه رودخان اصلی ایسم "قلعه رودخانه" ببون هوتو کی امو گیلکی مییان گیم " روخانه قلعه" . شرقی قسمته قلعه که سربازان و نظامنی شی بو الن مرمت ببه و غربی قسمت که شاه نیشین بو مخروبه هیسه و جای تاسف دره کی علیرغم تابلوهای هشداردهنده مردم اونه حصارن و دیوارنی جی فچکن (با دست و پا بالا می روند) و تشاچینن (آتش زنن) و کباب زنن و ذغال گیرن و خو آشغالانه اویه شونن!(عکسانه نیگا بونین). اینم کی گون قلعه سلجوقیه دوره یه تجدید بنای کلی دشت (دشتیدی) به نظر مو بخاطر این هیسه که دوره سلجوقیه دوره ای هیسه کی سلجوقن (سلجوقیان) آذربایجان و قفقاز و آناتولی یه هجوم هورن (می آورند) و هی دوره من اویانه (اونجاها) زوان (زبان) عوضابون و قلعه به ای پیلگی (بزرگی ) نشان دهه کی مقاومت بزرگی در راه بو و امروز امو با اوشنه کی ای قلعنی مییان امی وطن و امی زوانه و امی فرهنگه حیفظاگودن، قدردان ببیم.

Saturday, July 29, 2006

دریای کاسپین

بزرگتین پهنه آبی محصور در خشکی دریاچه ای با پوسته ای از جنس اقیانوسی ، بازمانده تتیس کهن، دارنده ضخیم ترین رسوبات دنیا، بوجود آورنده مرتفع ترین آتشفشان آسیا (دماوند) و مادر ذخایر عظیم نفت و گاز دنیا با ترکیبی از املاح منحصر به فرد و مامن بی نظیر ترین گونه های جانوری ارزشمند همچون ماهی استروژن بوجود آورنده قدیمی ترین جنگلهای امروزی دنیا (جنگلهای هیرکانی) در هماهنگی با البرز سرفراز مادر تمدنهای بزرگ مام گیلان سخاوتمند، زیبا ، مغرور و وحشی اما............ ما با او چه کردیم: امروزه رودخانه ها نهرهای فاضلابند و دریای بی نظیر و حساس کاسپین آلوده به این جریانات کثیف. دیروز (همین 20 سال قبل) اگر رودخانه های شمال کشور با آب گوارای خود بهترین مکان برای فرونشانیدن هرم گرمای شرجی سرزمینهای پست جلگه های شمال بودند، امروز حتی برای شستن ماشین نیز مناسب نیستند! ما و مدیریت محشر ما دریا را ملک شخصی افرادی نمود که زیاده خواه و خودخواهند و دریا را برای خودشان می خواهند اینان که قریب به اتفاق از نواحی دیگر کشور به اینجا آمده اند دریا را ارث پدر بزرگ خودشان می دانند. دیگر دسترسی به دریا بخصوص در سواحل تبرستان کار ساده ای نیست. در تمامی استانهای گیلان و مازندران حتی یک منطقه حفاظت شده وجود ندارد که حتی یکی از دهها رودخانه ای را که به دریا می ریزند از سرشاخه تا مصب مصون از دست روزگار برای آیندگان نگه دارد تا آنها هم ببینند که دریای شمال چه بوده است! نسل ببر کاسپین را که 40 سال قبل منقرض ساختیم . خاویار در معرض انقراض قرار دارد.سیل دریایی منحصر به فرد کاسپین نیز روزگار بهتری ندارد . جنگلهای باستانی هیرکانی بدون برنامه ریزی تاراج می شود در حالیکه که ثروت سرشار این جنگلها به تنهایی و در صورت مدیریت کارا و پایا قادر به تامین معاش مردمان محروم این مناطق است . مردمانی که در روزگار آهن و دود و زور اصالتهایشان را نیز فراموش می کنند و خود را می بازند. وای بر ما. یک روز خبر از تسخیر تالابهای شمال ایران بوسیله آزولای مهاجم است و یک روز هم سخن از شانه دار مهاجم و این دریای مظلوم و بی پناه که عمیق ترین و مستعدترین نقاطش را به ما ایرانیان هدیه داده است، یار و یاور راستینی ندارد. در تمامی سواحل جنوبی کاسپین طرحی مدون و مدرن و سازگار با محیط زیست برای بهره برداری اصولی از این ثروت گردشگری
وجود ندارد و هر کسی فقط به فکر منافع و مطامع خویش است.
amu xor, xu piltarin dushman hisim
ما خود، بزرگترین دشمن خویشیم

Wednesday, June 21, 2006

موسیقی گیلکی

موسیقی گیلکی سرشار از رنگ است به یه تعبیر ساده بازی رنگ و نور. وقتی چشماتو می بندی احساس می کنی که رنگها دارند می رقصند و یکی یکی از پشت هم سرک می کشند و به رقص در می آیند. از طبیعت الهام می گیرد و بر ضمیر انسان می نشیند (حداقل قبلا این طور بوده !). وقتی آهنگهای پوررضا رو گوش می کنی آمیزه ای از شکوه، رنگ و احساسات بومی رو طوش احساس می کنی. آشورپور که لغات اصیل گیلکی رو در غالب آهنگهای معروف زمان خود و بوسیله شاعران گرانقدر گیلک همچون جهانگیر سرتیپ پور به اجرا در می آورد. محجوب که در ینگه دنیا (امریکا) آوازهای سرزمین مادریشو مجددا در دل عشاق گیلان زنده می کنه. ناصر مسعودی هم که کارشان تم موسیقی سنتی رو داره و البته به نظر من رنگ ویژه موسیقی گیلکی رو نداره. فرامرز دعائی هم که در روزگار خودش یلی بوده و امروز در انزوا... گروه شمشال هم یه ارکستر خوب و جالب در مازندران اجرا کردن که سی دی اون الان تو اغلب خونه های شرق گیلان پیدا می شه که بیشتر با لهجه شرقی گیلانی اونو اجراء کردن. محمد عذرخواه جدیدا حرکت قشنگی کرد و یه کاست گیلکی بیرون داد که تنظیم چند تاش مثل "داش ایسمال" و "بانو" بی نظیره و جا داره از این حرکات حمایت بشه و در سفری که پارسال به انزلی داشتم اغلب رستورانها و مغازه ها اونو با صدای بلند پخش می کردن. متاسفانه موسیقی گیلکی (چه در گیلان و چه در مازندران از دوران خوش و پر فروغ گذشته فاصله گرفته که وظیفه بخصوص جوانان موسیقیدان گیلک هستش که اونو احیا کنن و بهش بال وپر بدن و روح خستشو التیام بدن. http://www.waresh.net/main.htm گروه وارش
در سایت خودش کار جالبی کرده و تعداد زیادی از آهنگای قدیم و جدید گیلکی رو برای دانلود گذاشته که البته امین هم در بخش وبمجی
اونو یادآور شده اما جای یه چیز خیلی خالیه و اونم متن کامل آهنگها به گیلکی و ترجمه اونهاست که هر کی اینکارو بکنه کمک بزرگی به فرهنگ گیلان کرده.

Sunday, May 28, 2006

دیلمیهای ترکیه

خیلی جالبه. مردمانی از دیلم (دیلمستان= شمال ایران) در نیمه مرکزی شرق ترکیه زندگی می کنند و سخت در راه حفظ زبان و فرهنگ خودشون در ترکیه تلاش می کنند. با راهنمایی دوست خوبمون محمدرضا فهمیدم که عده ای از مردمان شرق ترکیه، در غرب دریاچه وان و در سرچشمه های منطقه مزوپوتانیا (بین النهرین= بزرگترین قطب باستان شناسی دنیا)! بین دجله و فرات، به زبان زازا (zaza)سخن می گویند که حدود 4-2 میلیون متکلم را تشکیل می دهند و از دیلمیهای مهاجر از شمال ایران به این منطقه در قرون 11-10 میلادی هستند و زبان آنها شاخه ای از زبانهای جنوبی کاسپین (گیلکی) می باشد. هم اکنون در دهه های اخیر و در نتیجه سیاستهای فاشیستی ترکیه تعداد زیادی از این مردم اجبارا به شهرهای بزرگ ترکیه یا به کشورهای دیگر کوچیده اند (بخصوص آلمان) و نکته جالب اینکه اخیرا تلاش وسیعی برای احیاء زبان بومی خودشون رو شروع کردند که توضیحات مفصل و سایتهای مرتبط رو در لینک پائین می تونین ببینین: http://www.answers.com/topic/zaza-kurds نکته جالب اینکه در سایت زازاکی که در آلمان نشر می شود http://www.zazaki-institut.de/ در صفحه اول آن برای خوشامد نوشته شده است: http://www.zazaki-institut.de/ Şıma xeyr amey pela Enstitüyê Zazaki (shime xeyr ame pila enstituye Zazaki) خیلی جالبه تمامی کلمات درای معادل در گیلکی هستند Shima=shimi or shime Pela=pila or pil6

Wednesday, May 24, 2006

هوس سفر

به کجا چنین شتابان؟
گون از نسیم پرسید
دل من گرفته زینجا
هوس سفر نداری ز غبار این بیابان؟
همه آرزویم اما چه کنم که بسته پایم
به کجا چنین شتابان؟
به هر آن کجا که باشد بجز این سرا سرایم
سفرت به خیر اما ، تو و دوستی خدا را
چو از این کویر وحشت به سلامتی گذشتی
به شکوفه ها، به باران برسان سلام ما را (محمد رضا شفیعی کدکنی)

Monday, May 22, 2006

prejudiced History and Fairly History

Dear Amigos (Mohammadreza and Gilemard), HOLA, I should appreciate your English, linguistic and history knowledge. In most of your comments I am agree with you in comments such:” The pre-Aryan people of Iran (like Cassites or elamites) are indeed not studied racially” but you wrote: I mixed linguistic with racology badly. You are wrong cos I had written that” unfortunately racological classifications are replaced by linguistic classifications are infected by politic in Middle East and caucus areas. As Gile mard said in his last comment, history is prejudiced strongly. Nima youshij (FATHER OF MODERN PERSIAN POETRY) has claimed Ferdowsi (One of the most famous Persian poet) in his Tabari poems because he believed that Ferdowsi is exaggerated and had not a fairly opinion about his ancestors at the case Gilemard mentioned: “lie-worshipers and devil-worshipers”! Such this words about earlier northern Iranians in Avesta are Shahnameh still exists in the areas like Middle East. Concerning to terrible jokes and insults to later local people of north of Iran, at the case most of performances, glory and attributes are belong to them, are unfairly and boring. 2- There is no doubt about later migration of yellow races toward western parts of Asia. But Dear Mohammadreza you didn’t illustrate: Which kind of racial group were living in the area before Aryans and subsequent Turks? Did they were belong to a subdivided group of Turks or Aryans or Arabs etc? There is obvious reasons that show most of languages in the area between India and Europe have the same basic grammar and structure. For example: Is (english), ist (Germal), ast, hast (Farsi), he (Hindi), his6, is6, isn6 (Gilaki). Dokhtar (Farsi), daughter (English), d6tar (Gilaki), dotir (Norwagian and Icelandic). BUT in Gilaki also terms: Lakoo and Kor are using for Daughter in east and west Gilan respectively. What is the difference and Origin of these terms? We should open our eyes carefully. You wrote: “So, Iranians moved to Iran and mixed with the original inhabitants” You mean strange and you should change the first “Iranians” with something else like: Ukrainians, slaves, sakas etc. I agree with “Northern Indians (who are also Aryan) do not show European features”. These theories come from the first English men who came to India and found semi relativity of some natives with Europeans. Dear Mohammadreza I’m not that kind of people who denied last founded historical theories completely as Mr. Naser Pourpirar. I believe that there are also political reasons for this kind of deny to destruct ancient Iranian civilization BUT I believe that this destruction has happened in the past also for some nations like Northern Iranians by historical records such Avesta and so on that we should review them. Also I am agree with “Turkic languages entered the area between 4th and 10th centuries AD. So, it seems that Indo-European languages are "older", what ever that means.” But I refer you to my ex posts that I asked about a possible sequence in this events. You claims Turks about existence of an earlier language in Azerbayjan, Causcas and Anatoly area before their incoming but you didn’t reply about what’s happened after incoming of the race that you named Aryan that I believe there is also political effects in this term as well? I remember once upon a time I asked one of my colleagues, high educated young man about his family name that was SIBONI (SIBON is a village around Rodbar in Northern Iran) and he replied: “It means under shadow because Si comes from Sayeh (Shadow) and Bone mean : Under”. He actually explained yourself and his culture with present language and culture but now people who know Gilaki know that “SI” in old Gilaki means Mountaion and stone. There are a lot of locations just in highlands with this term like SI’POORD (SI+POORD= stone bridge. Thus for realizing and figuring out what is happened in the past, we should know customs, histories, linguistic, Geology, Geography, behaviors, Archeology and sociology of the case study. You wrote:” You should know the methodology of the discipline you are talking about, and you should know something about the theories and literature.” Which methodology do you believe? Methodology that has effected a lot of names in villages and cities? Ramsar instead of SAXT6SAR and Polroud instead of POOLOROOD , banaksar instead of BINIKSAR, roudsar instead of KOTAM or HOSAM,javaherdasht instead of JORDASHT and so on. If you ask a part of new generation about appellation of the second largest river of Gilan (polroud on the maps), they will explain:”POLROUD is a river with a bridge. Local people name this river POOLOROOD.We know in Eshkevari Gilaki, bridge is equal to POORD not POL(farsi word for bridge)and POOLO? I will say: I DON”T KNOW but I suppose, I think etc (This is the most scientific reply) because there are different ideas about POOLO otherwise it will be dogmatic. The same judgment will be fair for ARYA, ARYAN, IRANVIJAK, GIL,CASPIAN,TURK, etc. You wrote:” What I find disturbing in your two posts is that you really do not know history, linguistics, and archeology”But I say: I enjoyed your comments. GRACIAS ! ADIOS.

Wednesday, May 17, 2006

توضیح بر پست قبلی

بحث در مورد پست قبلی من: امین جان! دلیلی که مرجع ارائه نکرده ام این است که اینها دلایلی است که خودم به آن رسیده ام و بنابراین مرجعی وجود ندارد. محمدرضای عزیز! دیدگاه من یک دیدگاه علمی است به تاریخ نه دیدگاه محفوظاتی. در دیدگاه من شما می توانید به یک زبان ، قوم یا سرزمین اسامی متفاوتی بدهید ولی نمی توانید سیر علمی واقع در حوادث تاریخی را منکر شوید. سن زمین با توجه به واپاشی عناصر رادیو اکتیو U238 و U235 ، 4.54 میلیارد سال با خطائی کمتر از 1% تخمین زده شده است (http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html) و سن انسان (هومو راست قامت) نیز به حدود 2 میلیون سال تخمین زده شده (http://www.mansfield.ohio-state.edu/~sabedon/biol1530.htm) یکی از اساسی ترین و مقبولترین تئوریهای کلیدی زمین شناسی بوسیله جیمز هاتن اسکاتلندی در قرن 18 میلادی بیان شد: "حال کلیدی از گذشته است". بسیاری از پدیده های زمین شناختی بر همین اساس بررسی و مطالعه می شوند. زندگی بشر نیز جزئی از تاریخچه زمین است، کوتاه اما بسیار تاثیر گذار، در این میان بررسی تاریخچه قسمتهای فوقانی کره زمین در دوره اخیر( هولوسن= از 10000 سال قبل به این طرف)، بدون در نظر گرفتن انسان غیر ممکن است. تاریخ انسان چون شواهد چینه شناسی چندانی راجع به آن وجود ندارد با توجه به ملاحظات صرفا زمین شناختی بسیار دشوار است. در واقع تاریخچه زندگی واقعی انسانها همانند لوحی است سنگی که در زیر خاک مدفون شده، یعنی نوشته شده اما کاملا خوانده نشده، و هر از گاهی شخصی قسمتهایی از این لوح را از گرد خاک پاک می کند و لغات یا حروفی را می یابد و برای خودش تفسیر می کند اما به یقین نمی توان آنرا قبول کرد چه ممکن است که باقی حروفی که در آینده از زیر خاک سر بر خواهند آورد تعبیری دیگر را موجب شوند پس همانند دیگر شاخه های علوم نگرش تعصبانه به تاریخ نگرشی غیر علمی خواهد بود چه شک پدر علم است. به نقشه گروهای نژادی مقابل نگاه کنید (http://www.lib.utexas.edu/maps/commonwealth.html ). برای گروه نژادی مردمان شمال ایران فقط ذکر شده نژادهای دیگر! چرا؟ آیا این مردمان نژادی ندارند؟ اصلا نژاد به چه معنایی است ؟ این عبارت را برای مردمانی در جنوب روسیه، شرق و شمال ترکیه ، آذربایجان و قفقاز نیز آورده شده است. دو گروه عمده زبانی (که امروزه همان معادل نژادی در نظر گرفته می شود { به دلایل سیاسی} در منطقه دیده می شود: 1- گروهی از زبانها با خاستگاه مشترک که آنها را هندو اروپایی می نامند و من آنرا الف می نامم. 2- زبانهای شاخه زرد که من آنرا ب می نامم . حال سئوال این است کدام یک قدیمی تراند؟ آیا توالی در تقدم و تاخر این زبانها وجود دارد یا خیر؟ آنچه که تاکنون پذیرفته شده است این بوده که زبان مردم این نواحی اغلب الف بوده است ( با ریشه ای واحد) و سپس زبان ب از سوی مشرق درنتیجه تاخت و تاز اقوام ب وارد این سرزمین ها شده است. با فرض پذیرفتن مهاجرت آریائیها ، پس باید قبول کنیم که در ابتدا اقوامی ناشناخته (که شاید هم ب بوده اند) در مقاصد آریائیها زندگی می کرده اند و سپس آریائها زبان الف را جایگزین ب کرده اند. اگر این طور باشد پس سرزمین ایران سرزمین الف ها نبوده و ذاتا سرزمین غیر الف ها بوده است و الف ها همانند اعراب و مغولان آنرا اشغال کرده بودند. در این صورت چه بر سر اقوام غیر الف آمده است؟ تمامی نابود شده اند ( در این صورت اقوام الف خونریز و دد منش بوده اند) یا اینکه الف ها در غیر الف ادغام شده اند . حال اگر در نتیجه این ادغام اقوام غیر الف غالب باشند پس اقوام الف جایگاه قومی نخواهند داشت (مگر در چیرگی زبانی) یا اگر اقوام الف غالب باشند پس می باید خصوصیات اقوام الف در مبدا مهاجرت را نشان دهند. محمد رضای عزیز و دیگران نوشته اند که آریائیها از سرزمینهای شمالی آمده اند. کدام سرزمین منظورتان است: قزاقستان و ازبکستان و ترکمنستان فعلی ؟ که خود از نژآد زرد هستند یا یخهای قطبی که همین طور زرد پوستند یا اینکه از نژاد اسلاو و روس اند. پس اگر غلبه نژادی با نژآد الف در ایران موجود بوده است پس چرا مردمان ایران به هیچ کدام از این گروهها شباهتی ندارند (و شباهت ایرانیها به اردنیها و سوریها و لبنانیها ، که همگی امروزه عرب شناخته می شوند!، بسیار بیشتر است) و اگر غالب نبوده اند پس ایرانیها چرا کاسه داغ تر از آش شده اند. آیا این موضوعات سوال برانگیز نیستند؟

Tuesday, May 09, 2006

ایران و توران و زبان گیلکی و آریائیها

از آنجائیکه که برخی از نوشته های من در اینجا و آنجا در همین دنیای مجازی سایبرنت بدون ذکر" منبع" (که شدیدآ به آن پایبند هستم) آورده شده اند، بنابراین هرگونه کپی برداری از مطالب این وبلاگ بدون ذکرمنبع آنها غیر قانونی و خلاف اخلاق خواهد بود.

ایران :

ایران بدون شک از ترکیب Ir+ an تشکیل شده است.

Ir تا قبل از این بعنوان نام نژاد آریا ذکر شده است . اگر به زبان گیلکی تسلط داشته باشید می دانید که گیلکی از لهجه های گوناگونی تشکیل یافته است که از غرب گیلان تا شرق تبرستان (گرگان) بدان تکلم می شود.

در گیلکی معادل اینجا می شود : Here,hiye,ere,hiyandar,iyandar,… که متکلمان برای گفتن عبارت اینجاها از واژه های Iyan,Iran,eran,… استفاد می نمایند پس ایران در زبان گیلکی به معنی اینجاها (سرزمین خودمان) می شود و از آنجائیکه زبان باستانی سرزمینهای ایران فعلی زبانهای هم خانواده گیلکی اند، همانند: (تبری و گیلکی و تالشی در شمال ایران) تاتی و سمنانی و سنگسری و ..( در جنوب البرزو مرکز ایران و آذربایجان باستان) و لری و کردی و لکی (غرب ) است پس می باید معنی ایران را که نامی کهن است در زبانهای بومی همان واحد جغرافیایی جستجو کرد نه در زبان اهالی ماوراء النهر.

زبان گیلکی:

معلوم نیست نام زبانی که منشا تمامی این زبانهای باستانی ایرانی بوده چه نامیده می شده است اما در وجود خاستگاه مشترک آنها شکی نیست و فارسی در واقع زبان بومی ماوراء النهر (سمرقند و بخارا و بلخ) است که از حدود 1000 سال قبل در ایران تبدیل به زبان درباری و سپس اسنادی گردیده است که در قدرت آن هیچ جای بحث و شبحه ای نیست (همانطوریکه ترکی بعدها زبان رایج آران و آذربایجان گردید).همانطوریکه اسنادی از وجود اشعار 1000 سال قبل گیلکی (بوسیله بندار دیلمی و پیرشرفشاه) موید آن است {برگرفته شده از سایت "می گیلان" http://www.meegilan.com/INDEXorg.asp } اما از آن پس به دلایل اجتماعی زبان فارسی جای زبان گیلکی در نوشتارهای رسمی را به خود گرفت. توجه کنید که در روزگاران گذشته زبانهای یونانی و عربی همین حکم را داشته اند اما امروزه جایگاهی ندارند و روزگاری نیز زبان فرانسه چنین بود و هرچند رویکردی بسوی یکی شدن زبانهای دنیا و حذف برخی زبانها از صفحه گیتی وجود دارند ولی تلاش ملتها سهم بسزائی در این خصوص دارد همانطوریکه تا قبل از آتا تورک در ترکیه فارسی (مخلوط با عربی) زبان رسمی و اسنادی ترکها بود ولی امروزه دیگر کسی حتی نمی تواند آنرا بخواند!

توران:

توران = tur+an در گیلکی به معنی دیوانگان می باشد حال اینکه آنان واقعاً دیوانه بوده یا اینکه بعلت خصومت ورزی طرف مقابل به این نام خطاب شده اند خود جای بحث دارد.

ریشه زبان گیلکی :

باید عنوان کرد که ریشه های زبان گیلکی به خوبی مشخص نیست و گذر از 1000 سال قبل به آن سو (مثلاً 3000 سال قبل که تمدن بزرگ مارلیک وجود داشت) غیر ممکن است و ما هنوز نمی دانیم که اهالی مارلیک به چه زبانی سخن می گفته اند. گیلکی بوده به مرور به گیلکی نوین تغییر یافته است یا اینکه زبان آنها کاملاً متفاوت بوده و گیلکی جای آن را گرفته است.

نژاد آریا:

آنچه که جالب است دخالت دادن بحث ورود آریایی ها در حدود 2500 سال قبل به ایران در تمامی مسائل انسان شناسی و تاریخی و زبانی این منطقه می باشد که در آینده مفصلاً به آن خواهم پرداخت اینک فقط به این نکات توجه نمایید:

1- مورخین چنان از ورود آریائیها سخن می رانند انگار که خود بر بلندای کوهی نظاره گر حرکت این قوم (چه قوم عظیمی می باید می بوده است! ) به داخل فلات ایران بوده اند. در روزگاری که درخصوص وقایع و رویدادهای واقع در قرن 20 همچنون "هولوکاست" و "قتل عام ارامنه در ترکیه" بحث و جدل می شود، چطور مقصد ، منازل و تاریخ حرکت این قوم را اینچنین با دقت ذکر می کنند.

2- اگر آریائیها در 2500 سال قبل به فلات ایران (فلات ایران حتی شامل آذربایجان هم می شود اما شمال ایران را شامل نمی شود) آمدند، قبل از آنها چه کسانی ساکن در این سرزمینها بودند و چه بر سرشان آمد (چه در فلات ایران و در شمال ایران).

Sunday, April 09, 2006

گیلون

شعر گیلون از محمد امین لاهیجی ( م.راما )، اوجا، زندان قصر ،۱۳۵۱ نقل از وبلاگ زرد ملجه
http://www.bibalan.blogfa.com
گیلون
نیشتی دریای کنار تی دس و پای پهنا گودی کوه ور ، جنگل ور سبزه گیلون نازونعمت همه ته دوراگوده یکته عالم خوتکه یکته عالم چنگر زینه پر تی سر جور انزلی ور ته عطش وقتی گینه گینه دریای خزر تی عطشه ته خارش وقتی گینه گینه بارون با خو ناخن نم نمی تی خارشه جوش کونه ماهی سفید ، ماهی آزاد تی رو خونه جی ،تی در یا جی ز یاد ووش کونه تی سینه جی صدری برنج راستی نیشتی سر گنج راستی نیشتی سر گنج * * * نیشتی در یای کنار تی دس و پا پهنا گودی کوه ور ،جنگل ور ،سبزه گیلون ماهی جوش کنه تی دریا جی ولی ماهی گیر شندره دوده مجنه صدری ووش کونه تی سینه جی ولی گیله مرد چمپه به زحمت پچنه گوش بدی سبزه گیلون سبزه گیلون تو صدای تبره ایشتونی ؟ دست غارت خوانه تی جنگل گنجه ببره ایشتونی ؟ چره نیم خیز نیشتی ؟ ویریس از جا گیلون نیشته ایام امید هندی تی رافا گیلون او روزون میرزا اگه تی گوش جیر بوته یکته کلمای تو خو آجی و یرسای امرو دی صد ته کو چک خون دانی امرو دی جنگل سرخ امرو دی جنگل گیلون دانی * * * و یر یس از جا گیلون نیشته ایوم امید هندی تی رافا گیلون و یر یسین کارگرون و یر یسین ماهی گیرون و یر یسین ای گیله مردون و یر یسین. کنار در یا آرمیده ای ،ای گیلان ودر میان کوه و جنگل ، یله داده ای سر سبزی و وفور ازهرسو در میانت گرفته فوجی از خوتکاها فوجی از چنگرها برفراز سرت در آسمان انزلی پرواز می کنند وقتی تشنه می شوی در یای خزر تشنگی ات را فرو می نشاند ووقتی تنت می خارد باران ،با ناخن های نرمش تو را نوازش می دهد ماهی سفید ماهی آزاد از دریایت می جوشد وصدری از سینه ات به وفور می روید راستی که بر گنج نشسته ای ای گیلان راستی که بر گنج نشسته ای ای گیلان * * * کنار دریا آرمیده ای ،ای گیلان ودر جوار کوه و جنگل یله داده ای ما هی از در یایت می جوشد ،ولی ماهی گیر را نگاه کن ،چه عریان چه بی پناه است « صدری » از سینه ات به وفور می روید ،ولی گیله مرد ، « چمپا » را به زحمت پیدا می کند گوش بده گیلان سبز گوش بده گیلان آیا صدای تبر را می شنوی ؟ دست غارت می خواهد گنجینه ی جنگلت را بدزدد ، می شنوی ؟ چرا نیم خیز نشسته ای برخیز ،قیام کن باز هم ایام امید در انتظار توست آن روزها ، آن روزهای قدیم اگر میرزا در گوش تو کلمه ای گفت و تو ازخواب برخاستی امروز دیگر ، صدها کوچک خان داری امروز دیگر ، جنگل سرخ گیلان داری * * * بر خیز از جایت گیلان بر خیز ،برخیز قیام کن باز هم ایام امید در انتظار توست برخیز ید ای کارگران بر خیز ید ای ماهی گیران بر خیزید ای گیلمردان ، برخیز ید.

Sunday, March 26, 2006

تازه سال

این هم مطلبی به گیلکی، گیلکی شرق گیلان، رحیم آباد. ترجیح می دادم که رشتی بنویسم مثل نوشته های خاش ولیس و بلا می سر،اما خب متاسفانه چندان مسلط نیستم. اینم خوبه شاید یه خورده با گویش رحیم آبادی زبان گیلکی آشنا بشید وبه گنجینه لغات گیلکی پی ببرید و ا ز طیف گسترده لهجه های آن لذت ببریم . هر چند نگارش اون با الفبای فارسی سخته ولی خوب خوندنش راحتتره. اینو مینویسم برای یوزپلنگانی که با من می دوند... سال نو همادره(داره می یاد) . ایمروج، دوشنبه، 28 فروردین هیسه. سال هنه (می آید) و شون (می رود). امی موسون (مانند) خیلئن ساله نو بوگودن و پیرابون و ای دونیایه بنن(گذاشتن) و بوشون. شاید اوشنی جی چند ته عکس بمونسه بونو چند ته خاطره و اوشنم هیتو که زمات گذره فراموشابون. امرم یه روز فراموشابیم. سال نووابون، امو چی؟ امی فیکرم نووابون ؟ یا هوتو(همانطور) که بم(بودیم) ، هیسیم و فیکر کونیم؟ مو و چند ته می رفیقان اینترنته مئن سعی گوده دریم خو ماری زوانه حیفظاکونیم. مو که هیچته نیزدیکی جی تا به حال ندم (من هیچکدام را از نزدیک ندیدم). خودا اوشانه پوشتو پناه ببون . اما، اما خلی سخته ملتی وسر کی الن خوره فراموشاگوده درن و خو فرهنگه و زوانه زوال اوشانره اهمیت ندره، تلاش گودن. کی الن دونه که ساله نو دیلمی که شمالن اونه پایبند بون، اول بهار نیه و نیمه مرداد هیسه. کی دونه کی آله بویه کی بون؟ کی دونه کی امی تاریخ چی بو؟ کی اهمیت دهه که خو وچنه ره (زاکانه ره) گیلکی یاد بده و اوشنه همراه گب بزنه؟ امو خوره اختلافات بی خودی همراه مشغولاگودیم: گیلانی و مازندرانی ، رشتی و انزلی چی، شرق گیلانی و غرب گیلانی و اربابن و رعیتن و.... نتیجه اینه که امو د هیچی ندریم که یه فرهنگه بیگانه مقابل(تهرانی ، ترک ، عرب و ...) تینیسی بیم (بتوانیم) نشون بدیم و خو فرهنگه حفظاکونیم. چی با گودن (چه باید کرد) ؟ بی تفاوت بون؟ مو که منم.

Sunday, December 25, 2005

آستارا تکه ای جدا نشدنی از خاک گیلان است

اولین پست فارسی من به دلبل مطلبی بود که ناچار دیدم به فارسی بیان نمایم. چندی پیش تلاش برخی افراد برای جدایی لوشان از گیلان و الحاق آن به قزوین شنیده بودیم. و امروز خبری دیگر. شاید فردا از جدایی لاهیجان از گیلان و الحاق آن به فلان و بیسار استان را بشنویم. زهی تاسف. "خبرگزاري جمهوري اسلامي ‪۸۴/۰۹/۱۰ نماينده مردم اردبيل ، نير ونمين در مجلس شوراي اسلامي خواستار الحاق شهرستان آستارا به استان اردبيل شد."حسن نوعي اقدم" بعداز ظهر روز پنجشنبه در آيين بزرگداشت روز مجلس و شهيد مدرس در مجتمع فرهنگي هنري فدك اردبيل گفت:در همه شاخص‌هاي تقسيمات كشوري حق با مردم اين شهرستان براي پيوستن به استان اردبيل است. وي افزود: زبان ،فرهنگ ، قوميت ، آداب و رسوم مشترك و مراودات اداري ، تجاري و اجتماعي و نزديكي به اردبيل از جمله شاخص‌ها و ملاك‌هاي پيوستگي اين شهرستان با استان اردبيل است كه بايد به آن توجه شود. وي گفت: در زماني كه نماينده مجلس چهارم بودم در شور دوم بحث استان شدن اردبيل ، قصد مطرح كردن الحاق آستارا به اين استان داشتم اما چون ممكن بود اصل استان شدن با مشكل رو به رو شود از آن صرف نظر كردم. نوعي اقدم اضافه‌كرد:اين موضوع خواسته مردم آستارا ،نماينده اين شهرستان در مجلس شوراي اسلامي و مردم و مسوولان استان اردبيل است كه مي‌تواند به صورت اصولي از طريق وزارت كشور و دولت حل شود. نماينده اردبيل ، نير و نمين گفت: در سالهاي گذشته به خواسته‌هاي مردم اين شهرستان بي‌اعتنايي شده است و آنها از وضعيت موجود گله‌مند هستند. در اين آيين جمعي از مسوولان و مردم اردبيل و نيز عده‌اي از معتمدين و شهروندان آستارا حضور داشتند. در اين جلسه پيش از سخنان نماينده اردبيل نير ونمين ، جعفر جعفرزاده يك فرهنگي بازنشسته اهل آستارا به تشريح اشتراكات قومي ،فرهنگي ،اجتماعي و مناسبات اقتصادي اردبيل و آستارا پرداخت. " جوابیه:جناب آقای نوعی اقدم! تکلیف مردم تالش چه خواهد شد؟ آستارا نامی تالشی است (آسته رو). تمامی سرزمینهای مجاور آستار تالش نشین اند به نقشه مقابل نگاه کنید.مطمئن باشید در صورت جدایی آستارا از طالش، مردم تالش آرام نخواهند نشست. اگر فرض بر نزدیکی باشد، پس کلاردشت و و مرزن آباد هم باید به تهران ملحق شوند. آستارا پاره ای از سرزمین تالش است که مهاجرانی از اردبیل به آنج نقل مکان کرده اند. اگر قرار باشد مهاجران محدوده های استانی را تغییر دهند پس تالش و انزلی نیز باید به خاک جمهوری آذربایجان ملحق شوند. یا زابل به افغانستان و....در این گفته ها قضایایی وجود دارند که مشکوکند. لینکها: فرماندار آستارا: آستارا تکه ای جدا نشدنی از خاک گیلان است: http://www.gilannews.com/modules.php?op=modload&name=News&file=article&si d=75

Friday, December 02, 2005

Mirza Kuchik Xan

( Mirza Koochak Khan or Mirza Koochak Khan or Mirza Koochik Khan …) Blue eyes, bushy beard “as typical northern Iranian men”. He born in Rasht and raised against dictatorship. 85 years ago at this day (according to 1 December 1920= 11Azar 1299 Hijri) Mirza koochak khan died. After ’Jangal’ libration tailspin in Gilan, he and his German friend ‘Josef’ were absconding from Reza Shah’s army. Their frozen bodies found in western Talesh Mountains. He was established the first republic system in Iran named’ red republic of Gilan’ and the uprising defended northern Iran against Russian and English armies. You will find more about the topic: http://www.irib.ir/occasions/Mirza/mirza%20en.htm http://www.tebyan.net/english/Events/2004/12/Html/en-830918-Mirza.htm http://www.irib.ir/Ouriran/mashahir/siasi/jangali/htm/en/jangali.htm http://en.wikipedia.org/wiki/Mirza_Kuchek_Khan http://en.wikipedia.org/wiki/Constitutionalist_movement_of_Gilan

Limitation

Is the world limited or unlimited? Is the Time limited? At case you reply yes, and then what will be around of them?! At case no, we can’t imagine unlimitaion.

Just for 1 Minute

Just 1 minute turn off all lights, turn off TV, Radio… and think: who am I? Why I am working? What is the goal of my life and…. The result will be useful. I think all the dictators of the world didn’t do for 1 minute. Live and enjoy and let to live and enjoy this is all the life purpose I think.

Tuesday, October 18, 2005

Gilan or Guilan?

South western Caspian Sea cost is named during past decades Guilan that is one of three northern Iranian provinces. The area was named Guilan resulted a wrong Recording. At the moment most of organs in the province use the same method of writing like University of Guilan, Guilan center of …that should change to its original name of Gilan whom all local people say. Also most of thelocation in the province are recorded at the terribly bad method for example locations in eastern Gilan: Polroud should change to= Poolorood Sipol=Sipoord Kelachay=K6lacha Tool lat=Tile lat Banaksar=Biniksar Lonak=lona Ramsar=sakhtsar machiyan=mach6n latak=late saravarsoo=s6ray6varsi

some gilaki words

Some Gilaki words (just for comparison with another indo-European longuages): I-mu you=tu she&he=oun we=amu&aman you=shumu they=ushan My=mi your=ti her&his=uni our=ami your=shimi their=ushani Up=jor down=jir upwards=joraa downwards=jiraa Baby=zak teenager=jaghale girl=laaku, kor,kijaa star=rojaa Hang= dargent6n water spring=khani strew=shond6n Lizard= jijaar face=dim father=per&piyer mother=maar grand father=pilaa per (grand=pilaa&pile) water=aav

out of realm

The great Darius realm: Look at Gilan that is out of realm and in the border! Amazing

Tuesday, August 16, 2005

Beauty and disfigurement of the Caspian Sea

Caspian Sea with its soft grey sandy coast and semitropical, sunny sky and green forestial background is really full of fun. But rubbish deposition, waste water and construction in a distance less than 20m to the sea by people are the most important crisis of the sea. I took these photos around Kelachay coast in different locations.

swastica in Gilan

necklace with swastica excavated from Kaluraz, Gilan. First millenium BCE. (more about swastica from: http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Swastika)

Monday, August 15, 2005

mourning for a language

Gilaki language From Wikipedia, the free encyclopedia.(http://en.wikipedia.org/wiki/Guilaki_language)
Gilaki or Guilaki (گیلکی) is one of the North-western
Iranian languages spoken in Iran's Gilan province. It can be divided into two dialects: Western Gilaki and Eastern Gilaki. Gilaki is diminishing in popularity amongst the younger generation of Iranians, especially in the cities. It is losing ground to Persian. The Gilaki language is closely related to Persian and the two languages have similar vocabularies. The syntax and gramatical structure of Gilaki, however, is closer to some of the European languages such as English in that the adjective precedes the noun. For instance, "apple red" in Persian is equivalent to "red apple" in Gilaki. Today Gilak poets are the only people who try to save the language by using its terms and expressions in their poems and writings. A large amount of Gilaki words and expressions are now forgotten, having been replaced by their simpler equivalents in Persian. Gilaki is also a fragmented language, with different variants being spoken in different cities. This lack of linguistic unity may also contribute to its declining popularity.

Monday, August 01, 2005

Caspian Sea and Persian gulf

It is about 6 months that there is an objection in Iran against what National Geography magazine did and in their atlas added “Arabic Gulf” in bracket where they wrote Persian Gulf. There was a great protest against it especially between bloggers. Iranian government also protest formally. But wonderful that the international name of Caspian is changed to “Khazar”? It is really strange coz Caspian came from “ cas” or “caspi’ nation that live in northern parts of Iran and still at that area people who have green or blue eyes named “ Cas” and now they are a part of Gilak nation in the area (Gilan& Mazandaran and Golestan provinces also possibly in neighbourhood). But according to Historical records “Khazar” is name of a nation belongs to yellow races that were living in northern parts of Caspian sea that is extincted at the moment.

Monday, July 25, 2005

First Post

Finally I realize to carry out my own weblog, even I don’t know too much about blogging but there was a sense to create some kind of memos. These will be abbot my memos, opinions and what I think as a man who is burned in southern Caspian sea close to highlands and later in my hometown Rahimabad in Gilan (Guilan) province.